Boeken

Even een snel bericht: het speelde al een tijdje, en vandaag is het verschenen: een artikel in De Volkskrant over trainen voor de Ironman (zaterdag is die in Nederland), en één van de drie portretten is van mij. Dus: gauw naar de winkel allemaal! Of voor wie Internettoegang heeft: de link.

Ik heb het zelf nog niet gezien, nouja, alleen een halve scan van @kingfishererik. Het was heel leuk om aan mee te werken, zowel met de journalist als de fotograaf! Ik heb van de fotograaf ook nog een paar andere foto’s gekregen, die zal ik binnenkort hier plaatsen.

Naast al dat trainen (mijn laatste trainingsblokje is gister begonnen) kost de Ironman-voorbereiding ook nog in een ander opzicht tijd en aandacht. Ik ben al een tijdje bezig met het doordenken van de hele logistiek. Dat gaat om vragen als:

• Wat ga ik eten en drinken, wat neem ik daarvan zelf mee en wat pak ik aan onderweg, hoe ga ik wat ik zelf meeneem op de fiets doen? Zodoende oefen ik vlijtig met m’n hele eet- en drinkschema en ben ik aan de High5 omdat ik die daar ga krijgen.
• Wat voor spulletjes worden het precies? Welk zwembrilletje, welke sport-BH, welke sokken, doe ik lenzen zo lang of houd ik toch een bril bij de hand, kleed ik me om voor het lopen, dat lijkt me wel lekker, koop ik nog een nieuw triathlonpakje want het oude is wat vaal (nee dus – want het zit perfect en ik hoorde zondag nog iemand klagen over schuurplekken van een nieuw pakje en dat is erger dan vaal), heb ik nog nieuwe hardloopschoenen nodig (ja, dat wel), moet mijn fiets nog voor een check-up (ja, ook maar), moeten er nog nieuwe plaatjes onder mijn fietsschoenen – ja, dat ook, rotklus altijd, want mijn voeten zijn daarin twee prinsesjes op de erwt.
• Hoe ga ik me beschermen tegen de mogelijke middenfranse zon en hitte? Zonnebrandcreme, petje dat past op mijn XL hoofd, zonnebril? Bestaan er nog fietsshirts met lange mouwen voor in de hitte? Lijkt van niet, maar gelukkig kan ik zoiets lenen van manlief. Nog meer drinken, hoeveel dan, moeten daar dan mineralen in? Hoe vind ik de balans tussen te veel en te weinig drinken? Met die vraag ben ik laatst bij een sportdiëtiste geweest, dus ik houd nu bij hoe veel vocht ik verlies in een training – later meer daarover. Zal je zien dat het straks koud en nat is in Vichy, maar dat ben ik wel gewend!
• Wat ga ik de laatste dagen voor de wedstrijd doen? Dat is een nieuwe vraag, en ik ben op het idee gekomen om daarover na te denken door het boek On top of your game. Mental skills to maximize your athletic performance van Carrie Cheadle. Ik werd op Cheadle geattendeerd via Twitter, las wat van haar en dacht: daar wil ik wel meer van lezen. Voor de top van mijn eigen game, maar ook omdat ik mentale training sowieso interessant vind. Het is het beste boek dat ik ken op dit vlak. Je moet er wat Amerika uitfilteren, zal ik maar zeggen: ietsje ‘yes you can’ eraf en de affirmaties wat aanpassen aan wat je wel je strot uitkrijgt, maar dan is het leuk en nuttig.
  Belangrijkste nieuwe idee dat ik eruit haalde, was dat van de wedstrijdvoorbereiding. Daarbij dacht ik altijd aan de uren voor de start op de dag zelf, maar door het boek bedacht ik dat ik ook de dagen ervoor kan voorbereiden, om ervoor te zorgen dat ik met de optimale spanning aan de start sta. Ik heb nogal eens last van te veel wedstrijdspanning – bij de marathon bijvoorbeeld. Terwijl ik op mijn best presteer bij juist wat onderspanning, wat ik ‘het komt als ik het niet verwacht’ noem. Maarja, ik ben al twee jaar bezig met 28 augustus 2016, dus ga dan maar eens niets zitten verwachten op 25, 26 en 27 augustus… 
  Nou, hoe ik dat ga doen, daar denk ik dus over na. Het gaat vooral om afleiding: hoe houd ik mezelf aangenaam bezig die laatste dagen? Ik zou me in Vichy en omstreken uitstekend een paar dagen kunnen vermaken, wandelend en fietsend in het Centraal Massief bijvoorbeeld. Maar nou net dat mag niet, want dat is te vermoeiend. Vandaar: wat is er verder te doen in Vichy (o.a. de thermale baden), welke boeken neem ik mee, welke muziek?  

Ik heb al heel wat dingen van de to-do-lijst kunnen afvinken. Hier zijn wat recente aankopen bijvoorbeeld:

Het worden denk ik de schoenen rechtsonder. Het petje, daar ben ik blij mee, ik liep daar zomaar tegenaan bij een outlet en het zit perfect – echt zeldzaam voor mijn grote hoofd. En die zonnebrandcreme, die smeert makkelijk uit voor zo’n hoge factor.

De nieuwe plaatjes zitten er ook al onder sinds zaterdag, hèhè:

Onder bovenstaande titel heeft Psychologie Magazine deze maand (nr. 5) een artikel over extreem sporten. Aan het woord komen een triatleet, een ultraloopster, een bergbeklimmer die traint voor de Mount Everest en een ultramarathonloper. Die trainen achtereenvolgens 15-20 uur per week, 10-30 uur, 10-15 uur en 15-20 uur.

Ter vergelijking: ik ga in een enkele week, zoals laatst in Portugal en ook later in de zomer nog met de lange duurtrainingen, naar de 18 uur per week als maximum. In de rustigste wintermaanden zit ik op zo’n zes uur. Vorige week tien uur; de helft daarvan was in één keer een lange, rustige fietstocht zondag, de Omloop van Rotterdam, die met meer wind mee en zonder de twee ijswaterbuien heel wat korter had geduurd (maar die wel leuk was)! Deze week blijf ik op een paar uurtjes steken, want ik ben zo verkouden dat ik vandaag zelfs werk heb moeten afzeggen, dus trainen zit er even niet in.

De vraag is natuurlijk wat ‘doorslaan’ is en daarop geeft een slotbeschouwing wel een aardig genuanceerd antwoord, vooral bij monde van Bram Bakker: soms ligt er een echt probleem onder zo’n hobby, zoals een eetstoornis, maar een problematische verslaving is sporten niet gauw. Dat fanatieke sporters klachten krijgen als ze ineens niet meer kunnen sporten, duidt meer op een stressreactie die optreedt uit gewoontevorming dan op echt afkicken. Veel sporten wordt pas problematisch als het je functioneren op andere terreinen ondermijnt, zoals je relatie, sociale contacten of je werk. Of als je je lichaam uitput, dan krijg je een sport-burn-out.

Wel is het zo dat mensen die extreem sporten vaak sowieso extreme mensen zijn, die anders op andere manieren naar een extreme kick zouden zoeken, bijvoorbeeld in drank of drugs. Net als bij drugsverslaafden hebben hun hersenen een beloningscentrum dat niet makkelijk aanslaat, en dus sterke prikkels nodig heeft, zoals de euforie na een wedstrijd.

Dat herken ik wel: ik heb wel eens gedacht dat het fijn zou zijn als ik me ook zonder veel te sporten lekkerder zou kunnen voelen. Ik heb dat meer in verband gebracht met ‘in mijn hoofd zitten’ waar sporten me uithaalt, maar wie weet heb ik inderdaad ook wel een beloningscentrum dat moeilijk ‘aanslaat’.

De triatleet in de voorbeelden zou eigenlijk wel op willen schalen naar 30 uur trainen in de week, maar hij is net vader geworden en doet daarom juist een stap terug. 30 uur in de week – dan vraag ik me af, dat moet toch richting professioneel niveau gaan? Maar er staat dat hij fulltime werkt. Daar schiet mijn voorstellingsvermogen wel tekort, hoe je dat kan bolwerken. Maarja, dat hebben veel niet-sporters bij mij ook al, en ik vind het wel meevallen.

De enige dame van de vier, de ultraloopster, zegt meteen aan het begin van haar interview: ‘Toen ik 50 werd trakteerde ik mezelf op een hardlooptocht van 169 kilometer in 46 uur rond de berg Fuji’. Die formulering ga ik onthouden: ik ben 50 geworden en ik trakteer mezelf op een Ironman!  

Er staat dit weekend een ingezonden brief in de krant (NRC) die volgens mij aardig aansluit bij mijn post van afgelopen dinsdag. Het is een reactie op een artikel van vorige week, waarbij ik ook al ‘nounou’ had gedacht. Een ‘nounou’ dat vooral betekent: is die niet een beetje al te obsessief bezig met eten?

Kilo’s af willen vallen tijdens een zware trainingsperiode in de hoop zo sneller te worden, daarom je ‘altijd’ aan je dieet houden, begeleiding door een voedingskundige (in termen van ‘hulp nodig hebben’), je bakje kwark goed timen, geen drop, geen bier, want dat zijn ‘lege calorieën’, en dus al dromen van waar je je aan tegoed gaat doen na de marathon… voor mij gaat dat te ver.

Nou heb ik makkelijk praten, dat besef ik wel, want ik heb geen gewichtsprobleem, althans, eerder het omgekeerde: als ik intensief train, moet ik flink eten om geen ‘vogelnekje’ te krijgen en om te voorkomen dat mensen gaan vragen of het wel goed met me gaat. Ik weeg me zo af en toe, als ik eraan denk, en mijn gewicht is stabiel net boven de 60, met een marge van zo’n 2 kilo en een BMI van net onder de 20.

Maar veel belangrijker is: ik sport voor mijn plezier, en dus eet ik ook nog steeds met plezier, en daar zitten ‘foute’ dingen tussen – zo moge wel blijken uit mijn overzicht van dinsdag. Ik zit niet met wat snoep en alcohol, ik time mijn eten niet precies en er zijn, afhankelijk van je visie op gezond eten (het lijkt soms wel een religie op het ogenblik), nog een boel verbetermogelijkheden. Maar dat gaat mij al gauw te ver ook.

Ik doe mijn best volgens een soort 80/20-principe: als 80 % van mijn eten okee is, maakt die resterende 20 % niet zo veel. Maar zelfs dat meet of bereken ik niet heel precies. Ik meet of bereken vrijwel niets precies, behalve dan voor wedstrijden. Dat moet ook niet hoeven, vind ik. In je lijf zit ook geen telraam, hè? Ik doe veel op gevoel – dus af en toe geef ik ook lekker toe aan een vreetbui; heb ik kennelijk in de periode daarvoor net iets te weinig gegeten.

Kortom: ik leef niet bepaald als een monnik, uh, non, dat lijkt me ook op mijn niveau nergens op slaan.

In dat artikel van vorige week is het vooral dat al weken van tevoren uitkijken naar wat je allemaal mag ná de marathon dat voor mij een signaal is dat er iets te ver gaat, dat je je lijf op strafkamp hebt gestuurd. En één zinnetje vind ik veelzeggend: ‘het is fijn te weten dat ik niets aan het toeval heb overgelaten’. Aha, denk ik dan, dat is de clue: onzekerheidsreductie. Je streng aan een dieet, of ook trainingsschema, houden geeft een gevoel van controle, iets waar duursporters sowieso bovengemiddelde behoefte aan hebben (ja, ik ook). Houd je je aan je dieet, dan ben je goed bezig. Maar dat is wel schijnzekerheid, en het kan obsessieve trekjes aannemen.

In de krant van vandaag staat een ingezonden brief die iets heel soortgelijks betoogt, en beter verwoord dan dat ik hier doe, vooral aan het eind, met ook nog eens een grappig plaatje erbij:

Nou zou ik niet genoeg hebben aan ’s morgens 2 crackers en een lunch van 4 boterhammen. Maar met de strekking van het stuk ben ik het eens!