Zwem

Vorige week onder de douche van het zwembad kwam er een voorval van een paar jaar geleden ter sprake, waarover ik toen een column schreef waar ik nooit wat mee heb gedaan. Mooie gelegenheid om hem weer eens op te graven en hier neer te zetten. De column is uit mijn eerste maanden hier in Rotterdam, 9 jaar geleden – inmiddels ben ik ingeburgerd, al kom ik nooit in het zwembad van Overschie, waar dit zich afspeelde. Dat is een piepklein badje met heel beperkte openingstijden – nog beperkter dan op papier dus, enfin, dat staat hieronder. Maar in onder andere Zwembad West en het Van Maanenbad heb ik het prima naar mijn zin.

Cultuurverschil

Toen ik van Amsterdam naar Rotterdam verhuisde, bleken veel dingen anders. Zwemmen, bijvoorbeeld. In Amsterdam kende ik Sportfondsenbad Oost niet anders dan veel te druk. Ik ging altijd het laatste halve uurtje van de avond, want dan was het door vroege vertrekkers nog enigszins te doen.

Zo ga ik dus in Rotterdam voor het eerst naar het wijkzwembad om kwart voor tien, een half uur voor de gepubliceerde sluitingstijd. “Wat komt u hier doen?” vraagt de kassajuffrouw streng, ternauwernood opkijkend van het tellen van de kas. Ik schrik. Ben ik te laat, had ik me moeten aanmelden, staat mijn gezicht haar soms niet aan? “Uh, nou, zwemmen,” stamel ik. Met een diepe zucht heropent ze de kassa en verkoopt me nog net een kaartje.

Snel kleed ik me om, en ik sluip naar het water. Ik zie dat er slechts vijf andere zwemmers zijn: vier vrouwen en een man. Hoewel, zwemmers: ze staan in een cirkel met elkaar te praten. Ik spring in het water en begin aan mijn baantjes. Een pratend clubje, ik noem ze algauw haan met harem, en daarnaast ik, heen en weer en heen en weer en heen en weer. Ik voel vijf paar ogen op me gericht. “Wat moet die mevrouw wel niet van ons denken!” roept de haan. Dat gevoel is wederzijds.

Nog een paar baantjes verder, het is vijf voor tien inmiddels, verlaat het vijftal eensgezind het water. Moederziel alleen zwem ik voort: heen en weer, heen en weer, en dan maar eens zigzaggend dwars over.

Net als ik een beetje van de ruimte ga genieten, voel ik twee andere ogen branden. De badmeester vangt eerst mijn blik en kijkt dan nadrukkelijk naar zijn horloge. Mijn hardnekkige aanwezigheid maakt dat hij nog niet naar huis kan, begrijp ik. Toch wil ik echt een half uur zwemmen. Daar heb ik trouwens net nog voor betaald.

Om tien uur gaat de muziek uit en het grote licht aan. Ik kan nu niet meer om de boodschap heen. Schielijk ga ik uit het water, neem snel een douche en rep me naar een kleedhokje. Stilte om me heen. Ze doen de deur toch niet al op slot? 

Bij de uitgang staat de badmeester. Nu ga ik horen wat ik verder heb misdaan. Maar nee. Met een joviaal gebaar doet hij de deur voor me open. “Dag mevrouw, tot de volgende keer!” Ik sta paf.

Ik heb het goed begrepen. Rotterdammers zijn de kwaadsten niet, en ‘geen woorden, maar daden’ zit hem ook in ongeschreven regels. De volgende keer ga ik wel een half uurtje eerder naar het zwembad.

Vorig jaar om deze tijd voelde ik me Heintje Davids: ik nam afscheid van het openwaterzwemmen en twee dagen later sprong ik alweer in de Schie. Ik had heel september nog met veel plezier buiten gezwommen. Langzaam-maar-zeker voelde ik het kouder worden, en ik nam me voor 1 oktober te halen en er dan een punt achter te zetten. Zo gezegd, zo gedaan. 1 oktober was een stralende dag en het was prachtig buiten (net als vandaag, maar als ik me goed herinner warmer en met meer mist), dus met een melancholiek gevoel zei ik de Schie vaarwel voor een maand of acht.

Twee dagen later was het nog steeds van dat mooie, stille herfstweer. Ik stond al klaar om naar het zwembad te gaan toen ik bedacht: ‘als het eergister nog ging, gaat het vandaag ook nog’. En zo zwom ik dus nóg een keer mijn zo vertrouwde retourtje Doenbrug (dikke 2 km). Toen zat het er écht op.

Het dubbele afscheid symboliseerde voor mij de vertrouwdheid met en gehechtheid aan het openwaterzwemmen die dat seizoen was ontstaan. De onwennigheid van de eerste seizoenen was weg, en ik had ervan genoten, van ook zwemmend buiten sporten. In de zon, tussen het groen, oog in oog met futen en eenden, of soms ineens gekke waterplanten ontdekkend onder me, of wuivend naar schippers en roeiers. En met alle ruimte om me heen, in water zonder chloor.

Ook dit jaar heb ik maandenlang vrijwel alleen maar buiten gezwommen, grotere afstanden dan ooit. Op 9 september nog. Maar toen kreeg ik al dezelfde witte vingers die ik me van vorig jaar begin oktober herinnerde. En naderhand had ik het zelfs kouder dan toen. Ik dacht toen al meteen: ‘het zal er toch nog niet opzitten nu?’ Ik hoopte op nog wat mooi weer met veel zon, wat de afkoeling tijdelijk zou stoppen.

Niet dus. Het is sindsdien tot een paar dagen terug vrijwel non-stop slecht weer geweest, en nu het zonnig is, zijn de nachten koud. De watertemperatuur is gezakt en gezakt en gezakt en die is op dit moment enkele graden lager dan vorig jaar. Toen ik vorig jaar stopte, was de officiële temperatuur in de Bernisse 17,8 en op de Beerenplaat 18,6; op dit moment is dat 15,5 respectievelijk 15,4. Van de Schie weet ik geen officieel meetpunt, maar die is relatief koud vanwege het afwateren vanuit de weilanden. Die 2 à 3 graden maken veel uit. Onder de 18 zwem ik al niet meer zo lekker, onder de 16 is me echt te koud.

En zo zat het openwaterzwemseizoen er dus op 9 september ongemerkt zomaar ineens al op. Jammer, want ik had nog wel willen meedoen met de Branderszwemtocht. Jammer, want het zwembad is weer even slikken: de openingstijden zijn beperkt, duurtrainingen zijn er bere-saai, het krioelt er van de mensen, en naderhand moet ik niesen van het chloor (of wat stoppen ze tegenwoordig in het water). Jammer, want al die regen, kou en grauwheid van de afgelopen weken vond ik sowieso niet zo prettig – ik ben tig keer natgeregend op de stadsfiets.

Eigenlijk is het water in de Schie maar heel kort, begin juli, echt heel lekker zomers warm geweest – alleen toen heb ik zonder wetsuit gezwommen. En het duurde in het voorjaar ook nog eens heel lang voordat het een beetje warm was – in mei stagneerde de opwarming bijvoorbeeld. Van mij mag het opschieten, gauw weer voorjaar worden. Een wárm voorjaar, graag, en daarna een warme zwemzomer!

Het leuke van de sociale media van tegenwoordig is dat zo’n evenement als de Beach2Beah Challenge van afgelopen zondag een boel napret oplevert, zelfs zonder dat ik een eigen camera bij me had. De Facebookpagina van het evenement is een goudmijn. Zie bijvoorbeeld dit filmpje, dat een mooie indruk geeft van het zwemmen in het algemeen en van de golven in het bijzonder.

Deze foto van Luckydivers geeft aardig weer wat ik zondag bedoelde met het intimiderende karakter van de golven als je vanaf het keerpunt terug keek naar start en finish: En ik ging natuurlijk ook op zoek naar mezelf. Bij het keerpunt keek ik wel erg serieus: Maar voor de start, in mijn fel-oranje finishersshirt van Bocholt en met mijn arm over mijn hoofd, en na de finish (je kijkt tegen mijn zijkant, met knotje en wit horloge) aan het ‘bier’ ziet het er ontspannener uit:

Ik heb ook nog wat napret op mijn hand, want mijn startnummer is nog zichtbaar, in een juist ouderwets medium van stift-op-huid, niks chip:

Gelukkig hoefde ik vandaag en gister niet naar een sjieke opdrachtgever! Dat blauwe bandje is mijn sport-ID-armbandje voor geval van nood. Mijn naam staat erop, en manliefs telefoonnummer.

Tot slot: in de nacht van zondag op maandag had ik nog een andere vorm van napret: ik lag in bed voor mijn gevoel nog steeds een beetje te dobberen op golven. De golfslag zat helemaal in mijn lijf!

Edit: ik zie net dat mijn eigen verslag van zondag ook op de Beach2Beach challenge Facebook staat, wat leuk – en het is al 21 keer geliket!

Vandaag heb ik weer een fraai tussendoel bereikt op weg naar de Ironman: ik heb 3,5 kilometer gezwommen. Dat was in de vorm van de Beach2Beach challenge: heen en weer de Zevenhuizerplas over. Okee, dat is nog 300 meter korter dan volgend jaar, maar die 300 meter geloof ik wel, zeker onder de omstandigheden van vandaag, want die waren niet mis. Ik heb zeker weer meer openwaterzwemrobuustheid bijgekweekt.

De gegevens van mijn horloge

Ik had voor het eerst dit seizoen enige wedstrijdspanning. Die had ik eerst niet vanwege de blessure, toen was alles wel wél lukte al mooi meegenomen. En sindsdien heb ik alleen korte triathlonnetjes gedaan, en die lukken ook altijd wel. Maar 3,5 kilometer, dat had ik nog nooit gezwommen. Afgelopen dinsdag in de Schie zwom ik 3,1 kilometer, en dat ging goed, maar langzaam, en ik had daarna best moeie armen. Bovendien was ik toch een beetje bang om als laatste uit het water te komen. Zeker toen bleek dat manlief niet meekon: die zwemt trager dan ik, maar die zit nu nog in De Kuip.

Maar goed, toch gaan natuurlijk, op weg naar het enige evenement waarbij ik ooit dit in de reglementen heb zien staan:

deelnemers mogen tijdens deelname aan de zwemtocht niet onder invloed zijn van enige stof, behoudens een eventueel door een arts voorgeschreven medicatie;

Daar heb ik me braaf aan gehouden!

Onderweg op de fiets naar de Zevenhuizerplas voelde ik het al: het woei stevig (windkracht 5 volgens Weeronline). Zo stevig dat een paar van de bekenden die ik tegenkwam (Leonie en Yolanda die ik o.a. bij de clinics en de Vrouwentriathlon was tegengekomen) twijfelden of ze wel heen en weer zouden zwemmen – een enkeltje en terug lopen kon ook. Ik ging prompt ook twijfelen, maar ik heb toch mijn schoenen niet meegegeven met het busje dat naar het andere strandje ging. Ik was toch niet helemaal naar Nesselande gefietst voor 1,75 km zwemmen met de wind in de rug? Want dat was het: heen wind mee, terug wind tegen. En golven dus.

Ik ben heel rustig begonnen, en eenmaal uit de kust ging ik ze voelen, die golven. Het leek wel een beetje surfen soms. Zeker als ik ‘m net goed raakte tegelijk met een golf voelde ik hoe ik een stuk verder geduwd werd. Dat zwom wel lekker eigenlijk, en ik probeerde angstige gedachten over de terugweg weg te duwen. Ik zag dat ik zeker niet de achterste was, en verder ging het ook prima. Hooguit vond ik één boei een beetje mager om op te navigeren, ik moest af en toe stoppen om goed te kijken, want met 130 deelnemers in zo’n grote plas had ik soms wel, maar vaak ook niet, een zwemmer makkelijk in het vizier.

Aan de overkant het strandje op. Snelle blik op mijn horloge: 36 minuten! Dat is voor mij supersnel over 1,75 kilometer! Nouja, ik wist wel dat ik me niet rijk moest rekenen, maar toch lekker. Slokje sportdrank, en meteen maar weer het water in. Dat was misschien het meest intimiderende moment: die hoge golven met kopjes erop tegemoet kijken. Gelukkig hadden we bij die eerste clinic ook in pittige golven gezwommen, en daarvan had ik vooral onthouden dat ademhalen toen best ging, dus: vooruit dan maar.

Nou, het was pittig, vooral de eerste helft van de terugweg. Ademhalen was inderdaad het probleem niet, maar ik kreeg maar geen fatsoenlijk ritme want elke slag was anders en ik wiebelde zelf ook alle kanten op. De golven vroegen zo veel van mijn aandacht dat ik af en toe vergat mijn benen te gebruiken, iets wat ik me van het begin van openwaterzwemmen ook herinner. Ik had ook moeite met navigeren, want soms zag ik voor me alleen maar een muur van water.

Het duurde eindeloos voordat ik die ene halverwege-boei voorbij was. Daarna werden de golven minder, maar was mijn batterij wel een aardig eind op, en ging ik mijn armen voelen. Niet zo gek natuurlijk. En dat finish-strandje, dat wilde maar niet dichterbij komen. Maar uiteindelijk was het er toen dan toch. Yeah, ik ben er!

Volgende blik op mijn horloge: oeps, 57 minuten nodig gehad voor de terugweg! Gek, zo lang voelde het nou ook weer niet, het ‘spel’ met de golven zorgde voor afleiding. Maar ik was er, en dat was hartstikke gaaf. Leonie en Yolanda ook, ook gewoon stoer heen-en-weer gezwommen. Er was prima verzorging met een alcoholvrij biertje en ik heb ook nog een handdoekje als souvenir gekocht.

Op de fiets terug naar huis zag ik hier en daar afgewaaide takjes liggen, en dat deed me ook nog wel goed: zie je wel, het woei écht hard!

De trofeeën!

Vorige week en gisteren heb ik clinics open water zwemmen gedaan, georganiseerd voor vrouwen door Sione van Siosport (en de Vrouwentriathlon). Ik had het idee dat ik die wel kon gebruiken omdat ik bij triathlons vaak toch vooral aan het overleven ben bij het zwemmen, in plaats van goed en lekker te zwemmen.

Ik heb met die clinics inderdaad wel een stap gezet, volgens mij, en dat vooral door ‘anders’ in open water te zwemmen: anders dan gezapig en steeds stoppend om om me heen te kijken (want schepen) en navigerend op de oever door de Schie. Vorige week was het kil en winderig, en toen zijn we door best wel hoge golven dwars over de Haarrijnse Plas gezwommen, iets wat ik zonder de groep, een buddy en Sione’s aanwezigheid nevernooitniet gedaan zou hebben:

Ik was bovendien een van de langzaamste zwemmers, en dat prikkelde wel om stevig door te zwemmen, ook anders dan in de Schie. Ik had gister (in de plas van Strijkviertel – zo kom je nog eens ergens, zeg maar) nog een mooi moment omdat ik tegen het eind voor het eerst links mijn arm weer echt helemaal goed kon plaatsen. Sinds het begin van het blessureleed, eind april, had ik kracht- en coördinatieproblemen aan die kant. De peesontsteking is nog niet helemaal over, maar het gaat dus wel heel duidelijk de goede kant op.

Sione gaf ook een boel tips.Ik ga bijvoorbeeld op zoek naar een zwembrilletje met donkere glaasjes, want navigeren tegen de zon in is oogverblindend. Ik heb zaterdag al gebruik gemaakt van de tip om je brilletje en badmuts bij de eerste wissel in de mouw van je wetsuit te laten zitten als je dat uittrekt, daar zitten ze safe en je hebt je handen vrij. Ik ga oefenen op minder ver mijn hoofd optillen bij het ademen. En dat ik bij een stukje hollen tussen het zwemmen door (dat moet bij sommige triathlons: even het water uit halverwege) bijna door mijn knieën knik, ligt niet aan mijn slechte lopen: je hartslag schiet omhoog door de zwaartekrachtverandering.

Het was verder ook gezellig, met die andere stoere sportvrouwen – want het bijft toch stoer, vind ik, dat openwaterzwemmen, zeker vorige week in de wind, kou en golven. Leuk en nuttig dus, en het smaakt naar meer! Om een wat robuustere openwaterzwemmer te worden.