Louise

Er was de laatste weken wat meer aandacht dan gemiddeld voor vrouwensport, vanwege het WK voetbal. In de NRC van 26 juni stond een artikel ‘Super sportlijf? Serieuze aandacht’ over de rol van de media bij het al dan niet serieus nemen van vrouwentopsport – iets wat bijvoorbeeld de meeste mannelijke voetbalcommentatoren en -talkshowbezoekers niet bepaald makkelijk afgaat. In het artikel komt Mary Jo Kane aan het woord, hoogleraar bewegingswetenschappen aan de Universiteit van Minnesota. Zij zegt een aantal beharigenswaardige dingen.

In de eerste plaats de getallen: van alle professionele en serieuze amateursporters in de VS is 43 % vrouw; media-aandacht voor prestaties van vrouwen: 4 %. En dan nog is een groot gedeelte daarvan zwemsters in sexy poses in mannenbladen. Het lijkt erop dat de media daar een grote kans laten liggen, want er komen steeds meer mensen naar de stadions om wedstrijden basketbal en voetbal te bezoeken. Publiek is er dus wel, dus waarom blijven de media vrouwensport negeren en/of zo eenzijdig behandelen? Kane vermoedt onwil:

Sport is gekoppeld aan mannelijkheid, macht en privilege. Een groep met een monopolie zegt niet opeens: ‘oh, sorry vrouwen! Hier s 50 % van de aandacht, 50 % van de commerciële belangen. Geen meerderheid geeft zomaar zijn macht op.

Dat is geen bewust beleid en zeker geen kwaadaardigheid, en het kan wel degelijk veranderen. Meiden, vrouwen, vaders en ook jonge mannen zeggen liever serieuze aandacht voor vrouwensport te zien dan de zo gesexualiseerde berichtgeving van nu. Ik denk ook dat het al verandert, en dat al die denigrerende geluiden over vrouwenvoetbal van de laatste tijd krampachtige verdediging zijn van het mannenbolwerk. Vrouwenvoetbal kan niet meer genegeerd worden, dus doen ze er maar laatdunkend over. Dat is (denk en hoop ik) de opstap naar het gaan accepteren en serieus nemen ervan.

Ik kan me dan ook van harte vinden in Kane’s oproep: als je als journalist vernieuwend wil zijn, zoom dan eens niet in op de borsten (‘bij welke spiergroep horen die precies?’) maar behandel vrouwen als sporters.

Ik zat laatste wat te googlen op enerzijds ‘overgang’ en anderzijds ‘sport’, ‘hardlopen’ e.d. Ik was benieuwd of ik ergens iets kon vinden wat aansluit bij twee van mijn ervaringen en ook wel vage vragen – want het valt allemaal nogal mee, die overgang, ik hang bepaald niet van opvliegers aan elkaar, maar dat er hormonaal het een en ander aan het veranderen is, dat is onmiskenbaar. Ik vroeg me af hoe andere sportende vrouwen omgaan met twee lastige verschijnselen:

• De grillige menstruatie, zowel in timing als in intensiteit – wat als je net tijdens een, zeg, marathon, helemaal leegloopt? Of dan ineens onverwachts… enfin, zoiets dus. Het is mij nog steeds gelukt om genante situaties te voorkomen, maar dat vraagt soms wel wat kunst- en vliegwerk, zeg maar.
• Het extremer worden van de invloed van de hormonen op je prestatie. Zo noem ik het maar even – wat ik merk, of meen te merken, is dat ik me in de eerste helft van mijn cyclus beter voel dan normaal/vroeger/gemiddeld, en in de tweede helft slechter (gerekend vanaf dag 1 van mijn menstruatie), en dat de invloed op mijn sportieve prestaties navenant is: in die laatste twee weken ben ik minder goed, en noteer ik altijd wel een keer ‘niet vooruit te branden’ in mijn trainingslogboek. Ik heb dat altijd wel een beetje gehad, PMS-achtig ook, maar het verschil wordt groter. Althans, ook weer niet elke maand, want als er één ding de overgang kenmerkt is het wel grilligheid – ook de grilligheid is grillig, zeg maar. Hebben andere vrouwen dat ook, en houden ze daar rekening mee met, bijvoorbeeld, de planning van wedstrijden?

Twee vragen, boel googlen, maarre… geen antwoord, hoor. Nouja, ik vond één oud forumtopic waarin ooit punt 2 werd besproken, dus daarin ben ik kennelijk niet de enige. Over punt 1 vond ik niks. Het is natuurlijk ook nogal een taboe-onderwerp, dat snap ik ook wel, maar allez, op het internet kan alles, toch?

Wel vond ik andere zaken. Verschillende sites betogen dat sporten helpt tegen overgangsverschijnselen (voorbeeld 1, voorbeeld 2). Zal zeker wel, maar ik vind dat altijd de ‘brave’ opvatting van sport voor vrouwen. Zo van: mannen sporten voor de lol en voor de prestatie, vrouwen omdat het goed voor ze is, of het nou voor de slanke lijn is of tegen opvliegers. Dat het goed is, is mooi meegenomen, maar het is voor mij bepaald niet de belangrijkste reden. En als ik zie hoe veel vrouwen zich tegen heug en meug naar de sportschool slepen, vraag ik me af of het wel zo goed is. Voor je lijf misschien, maar voor je ziel?

Verder vond ik ook nog een boel ellende. Als je op het internet afgaat, kunnen massa’s vrouwen helemaal niet meer sporten in die jaren. Sterker nog, ze kunnen niet veel anders meer dan op de bank zitten, en dat is dan ook wat ze elkaar aanraden, op een forum als dat van vrouwenovergang.nl.. Zie bijvoorbeeld dit op-de-bank-zitten-advies of dit onderwerp waarin beweerd wordt dat sporten boven de 50 niet goed kan zijn voor een vrouw , of dit, over dat sporten de overgang erger maakt. 

Ik lees het allemaal met verbijstering. Het zal inderdaad zo zijn dat een heleboel vrouwen deze periode als heel zwaar ervaren en kennelijk op zo’n forum (h)erkenning zoeken. Mij is het volkomen vreemd, zowel de inhoud als de sfeer: zo veel ellende bij elkaar bevestigen. Al kan ik me dan ook nog wel iets voorstellen tegen dat op-de-kop-zitten van vrouwen om ze maar aan het sporten te krijgen omdat dat zo goed voor hen is (zie vorige punt).

Op het Slowtwitch-forum, een Amerikaanse triathlon-site, zijn wel 45+-vrouwen actief. Maar ook daar vraagt in een onderwerp een vrouw zich af of het geringe aantal vrouwen boven de 45 dat deelneemt aan triathlons te maken heeft met de tol die de overgang vraagt. Daar zal zeker iets in zitten, maar ik denk dat een sociologisch effect groter is: het is ‘gek’ voor oudere vrouwen om aan prestatiegerichte sport te doen (daarover op dit blog ongetwijfeld vaker wat).

Verder kwam ik ergens een keer de opmerking tegen dat oudere vrouwen die nog wel goed meekomen, ongetwijfeld allemaal hormonen slikken (ik kan dat niet meer vinden, dus deze moet even zonder bronvermelding). Dat vind ik ook nog wel interessant. Zou het? In elk geval: ik niet, ik ben het niet van plan, al zeg ik nooit ‘nooit’ bij dit soort dingen. Ik hoop in elk geval zeker niet dat ik ooit in de verleiding kom om met zulke middelen mijn sportieve prestaties op te krikken. Want dat beschouw ik als doping. Zou daar ooit op gecontroleerd worden?