Zelf trappen als daad van verzet
Het ging vorige week in de media veel over het rapport van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving over de ‘hypernerveuze samenleving’ en de negatieve invloed op de mentale gezondheid daarvan, een thema dat mij ook al lang interesseert (en zorgen baart). Mij viel op dat in de NRC een geïnterviewde hoogleraar, Floortje Scheppers, de e-bike daarbij noemde:
Ouderen hebben ook last van prestatiedruk. Die denken dat ze als kwieke ouderen op hun e-bikes mee moeten in het steeds hogere tempo van de maatschappij. Hoe meer mensen die norm overnemen, hoe meer mensen daar last van zullen krijgen.
Op vrijdag volgde daarop een ingezonden brief die daarbij aansluit:
Ik mijmerde daarover toen ik vrijdagmiddag uit Goes terug naar huis fietste en talloze malen werd ingehaald door fat- en e-bikes. Ja, waarom toch al die haast? Mijn stadsfietsritjes zijn voor mij wezenlijke momenten van ontspanning. En ja, die ‘kosten tijd’, net zoals mijn treinreizen. Nou en?
In Ierland hadden we ook weer zo’n ervaring, met andere Nederlandse vakantiefietsers – op e-bikes. Want anders ging je op de klimmetjes langzamer dan 10 km/uur en dat was zo’n ‘gezeul’. Wij brachten daar meteen tegenin dat niets voor ons het gevoel van eigen kracht kan evenaren. Dan is het af en toe zwaar, maar dat hoort erbij. Dat is een kwestie van accepteren en van je woorden goed kiezen. Klimmen ‘gezeul’ noemen, dat doe je immers zelf.
We zeiden daar iets over en we hadden de indruk dat dat confronterend was voor die e-bikers. We ondermijnden, zo was onze indruk, een bepaalde vanzelfsprekendheid. Die alomtegenwoordig is. Ik heb daar eerder over geschreven: als ik zeg dat ik fiets, is de aanname onmiddellijk dat dat op een e-bike is. Ik denk dat ik sinds onze thuiskomst uit Ierland al vijf keer heb moeten uitleggen dat dat niet zo is. Scheelt ons overigens ook het uitgeven van een boel geld aan een ding met een vervuilende en energie-slurpende accu, maar dat terzijde.
Later dacht ik over die Ierland-e-bikers: en wat is precies het probleem van zo langzaam fietsen? Wat is er erg aan langzamer gaan dan 10 km/u? Kijk gewoon niet op je metertje (ook iets wat ons onder druk zet: al dat meten, bij een e-bike ingebouwd). Of accepteer die traagte. Geniet ervan, zeker in zulk prachtig landschap als het Ierse. Wandelen is toch ook tof?
Ondertussen, terug in Nederland, ben ik me al twee keer wezenloos geschrokken omdat ik heftig moest uitwijken voor een e- en fatbike. In beide betrof het de buitenste van een groepje jongeren, die zonder te kijken ineens naar links afweek, dus vol op ramkoers met mij. Dus ik brullen, remmen, sturen… het ging goed, maar ik hield er beide keren knikkende knieën aan over. Zo is fietsen het tegenovergestelde van ontspannen.
De tweede keer was ik al niet helemaal in m’n hum en werd ik er erg somber van. Eén van de redenen waarom ik graag wilde wegverhuizen uit de Randstad was dat ik het verkeer in toenemende mate niet te harden vond. Daar kon ik met enige regelmaat maar net een ongeluk voorkomen, en dat werd steeds gekker. Maar gekker wordt het hier dus ook, in rap tempo. Wat de brievenschrijfster zich ook afvraagt: hoe moet dat verder, hoe is het over 25 jaar? Hoe lang blijft het fietspad nog enigszins leefbaar?
Tel het bij elkaar op en ik concludeer: zelf trappen gaat tegen de tijdgeest in. In zijn eenvoud, zwaarte en traagte is het een daad van verzet tegen de doldraaiende samenleving. Ik zal het blijven doen zo lang als ik kan.
