Ik heb het de afgelopen weken een paar keer gehad op dit weblog over overgangsverschijnselen. Er hebben al een paar lotgenotes naar gevraagd wat ik dan precies heb, dus daar maar eens iets meer over. Waarschuwing vooraf: mijn indruk is dat verhalen erover veelal naar twee kanten getrokken worden: heftig klagen en zeuren, of een totale ontkenning, als een taboe. Als de overgang voor jou taboe is, lees dan maar niet verder. Het is één van de doelen van mijn weblog om open te zijn over dit aspect van als vrouw sporten rond je vijftigste, al is het alleen maar omdat daar zo weinig over te vinden is (zie mijn zoektocht naar informatie over sporten en de overgang van vorig jaar).
Voor mij is het op dit moment makkelijk schrijven, want ik heb alweer een dikke week weinig last. Maar dat is wel meteen misschien het meest typerende van de hele overgang: de grilligheid ervan. Waar ik ook last van heb, dat is allemaal tijdelijk en misschien al heel gauw weer over, of in elk geval anders. Enerzijds maakt dat elk probleem relatief, en dat ervaar ik ook wel zo, maar ik vind het ook wel lastig, want het betekent ook een grote onvoorspelbaarheid. Dat is raarder dan ik van tevoren had verwacht. Ik had sowieso gedacht: ach, nooit zo veel last gehad van hormonendingen, dus die overgang, dat zal wel meevallen. Nou, nee – want het is echt gek dus, ik ervaar mijn lijf als raar anders af en toe.
In het beste geval kan ik daar trouwens ook om lachen, om het rare, gekke en grillige. Ik had bijvoorbeeld in de herfst last van heftige menstruaties, en die brengen angst voor genante situaties met zich mee. Dus de afgelopen twee keer heb ik mezelf dagenlang tot de tanden toe gewapend met tampons en maandverband als ik de deur uit moest. En toen gebeurde er niets, want de afgelopen twee keer was alles weer veel normaler. Nouja, daar lach ik dan maar om.
Ik heb last van twee of misschien drie dingen – van het derde, en strikt genomen ook het tweede trouwens, weet ik niet zeker of het de overgang wel is. Als je het zo strikt ziet, ben ik namelijk nog amper in de overgang, want ik ben nog ongeveer elke vier weken ongesteld en het meest typerende en algemeen erkende bijverschijnsel, opvliegers, heb ik niet. Het enige wat ik wel echt zeker weet, is dat alles wat met mijn hormonen te maken heeft, een kermis geworden is. Want dat ‘ongeveer’ elke vier weken is met een marge van -3 tot +2 dagen, elke maand anders.
Ook de begeleidende symptomen zijn elke keer anders. Al mijn hele leven heb ik meer last van de dagen ervoor dat van ongesteld zijn zelf, en die PMS-symptomen ervaar ik zowel in aard als in heftigheid al een paar jaar als een loterij: de ene maand zus, de andere maand zo; van bijna nergens last van tot heel vervelend. Slecht slapen, nachtzweten, buikpijn, een opgezwollen gevoel, sloom (inclusief op sportgebied niet vooruit te branden), chagrijnig, stresserig, dat alles tegelijk, of niks aan de hand, dat kan ook. Vroeger was het toch echt wel iets voorspelbaarder dan dit, en gemiddeld ook minder erg.
Wat er net de laatste maanden bij is gekomen is dat ik ook halverwege mijn cyclus, dus rond de (voormalige?) ovulatie, enkele dagen met vergelijkbare symptomen heb. Dat scheelt wel heel veel, want ineens zijn (of waren?) de dagen per maand dat ik me een hormonale speelbal voel verdubbeld, en het aantal dagen dat ik op sportgebied niet vooruit te branden ben ook. Dat is sinds november zo, en ik doelde vooral daarop als ik hier een paar keer schreef dat ik de laatste maanden op dit gebied moeilijker vond (vind?) dan voorheen (ik aarzel over de werkwoordstijden vanwege die grilligheid).
Verschijnsel twee is het slechte slapen waar ik het hier al eerder over gehad heb. Soms slaap ik ‘zomaar’ slecht en waar ik bijvoorbeeld al heel lang een onrustige nacht had vlak voordat ik ongesteld moest worden, zijn dat er nu soms wel drie, of eentje waarin ik maar 2 uur slaap, dat had ik in september een keer. Meestal is het hanteerbaar, een enkele keer heb ik er overdag danig last van. Los van het effect op de dagen vind ik de nachten zelf soms ook taai om door te komen. Effect op het sporten is er zeker natuurlijk, als ik heel moe ben, maar ook is slapen essentieel voor een goed herstel. Gelukkig slaap ik nu alweer een week helemaal prima, erg lekker!
Dat slechte slapen is geen officieel erkend overgangsverschijnsel zo lang het niet komt door opvliegers, maar in mijn omgeving hebben wel frappant veel leeftijdsgenotes er last van. En een andere reden om de link te leggen is dat het tegelijk begon met de eerste merkbare hormonale veranderingen.
Dan het derde punt, en dat is dat ik sinds een jaar meer last heb van mijn spieren en gewrichten. De ‘grote’ blessure van het voorjaar is daar een voorbeeld van, ik had daarvoor al wat gesukkeld, en ook sindsdien heb ik relatief veel last van kleine dingetjes, en ook die zijn frappant grillig De grilligheid van kan ik niet relateren aan hormonen.
Zo heb ik al een paar maanden om de paar dagen last van mijn rug met symptomen die lijken op de blessure van vorig jaar. Er draait dan in mijn onderrug iets vast (ofzoiets) waardoor ik een zenuw door mijn hele linkerbeen voel lopen en daar ook net niet lekker mee beweeg, en vervolgens trekt dat door naar mijn bovenrug, met een vergelijkbaar effect op mijn linkerarm en –schouder. Precies dezelfde plekken als die ‘grote’ blessure dus – hardnekkige restantjes? Maar het duurt nooit heel lang: het gaat soms spontaan weg, en soms kan ik iets losmaken in mijn onderrug door de sfinx-positie aan te nemen. Bovendien hindert het nauwelijks bij het sporten, hooguit die zere schouder bij het zwemmen. Het is zelfs eerder vervelend bij lang stilztten, en, jawel, soms bij het slapen.
Wel voel ik me soms een beetje een wrak, als ik me een slome, opgeblazen hormonenbubbel voel, met slaapgebrek en een zere linkerkant, zeker als daar nog wat bijkomt ook, zoals vorige week gek heftige spierpijn en nu last van mijn andere pols bij het zwemmen. Want dat is dus wel frappant veel op het ogenblik, van die kleine pijntjes en gedoetjes. Ik heb geen idee of dat gewoon pech is of een winterdip, of dat het wel degelijk bij de overgang hoort. Volgens mijn fysiotherapeut zou het kunnen. Ik ga het maandag eens voorleggen aan een overgangsconsulente. Wie weet heeft die ook nog adviezen. Want er is prima mee te leven, maar iets meer stabiliteit zou ik wel prettig vinden, sowieso, maar zeker met een Ironman voor de boeg!
Leuk om je ervaringen te delen over je overgangsklachten. Ik heb juist helemaal geen klachten en ik dacht juist dat het kwam omdat ik zoveel sport. Ik ben inmiddels 56 jaar en mijn laatste menstruatie was vorig jaar maart. Af en toe wat opvliegers, maar soms ook weken niet. Ik snap niet dat het zo verschillend kan zijn per vrouw. Tot mijn 54-55 ste was ik nog elke maand ongesteld en daarna nog 2 keer en toen was het over. Apart toch ? Nou je hebt niks aan mijn verhaal maar ik wou het toch even kwijt ????
Hoi Cobi,
Leuk om van je te horen zo! Een paar gedachten als antwoord.
Dat van geen-last-van-de-overgang-want-ik-sport heb ik de laatste tijd wel vaker gehoord, en ook op internet staat overal dat vrouwen die sporten (en overigens ook die vegetarisch eten) minder last hebben van de overgang. Maar dat is natuurlijk relatief: het vermindert de kans op klachten, maar het is geen garantie. Net zoals je je hele leven lang gezond kunt eten en bewegen enzo, en dan toch jong aan kanker of een hartaanval kunt overlijden. We hebben het slechts ten dele in eigen hand. Geen last van de overgang (en gezond oud worden) is ook gewoon een kwestie van geluk, aanleg en/of factoren die we niet kennen. Ga ik misschien ook nog wel eens een blogpost over schrijven, over maakbaarheid.
En er wordt ook anders over gedacht: er zijn vrouwen voor wie sporten op deze leeftijd uit den boze is, en die zullen juist geneigd zijn om mijn verschijnselen toe te schrijven aan het vele sporten. Dat denk ik natuurlijk absoluut niet, maar dat soort gedachten kwam ik o.a. tegen op het overgangsforum waar ik vorig jaar belandde. Zo van dat je maar het beste op de bank kunt gaan zitten. Daar moet ik echt helemaal niet aan denken, dan zou ik pas écht een probleem hebben, volgens mij!
Ik ben ook wel eens getallen tegengekomen als ik me goed herinner: 20 % van de vrouwen heeft nergens last van, 20 % heeft zo veel last van de overgang dat het hun functioneren ernstig belemmert (dat ze niet meer kunnen werken bijvoorbeeld), en de rest zit ertussenin. Ik ben kennelijk zo’n tussenin-geval (;