Onderaan mijn to-do-lijst van een tijdje geleden stond de vraag ‘welke muziek neem ik mee?’ ‘Meenemen’ van muziek is in de tijd van Spotify niet meer de juiste uitdrukking, beter is: ‘wat voor muziek gaat bij mij de juiste spanning oproepen voor de Ironman?’ Welnu, daar ben ik wel zo’n beetje uit.

Dit is mijn Ironman-playlist, voor van tevoren, niet tijdens – ik sport nooit met doppen in mijn oren, ik houd daar niet van, en bovendien is het bij de Ironman (terecht) verboden:

Dit zijn voor mij allemaal kippenvelnummers, ze raken me tot in mijn ziel. Soms bepaalde nogal recht-toe-recht-aan de tekst de keuze voor een bepaald nummer van een favoriete artiest – ik hoop to walk unafraid in Vichy, een triathlon is sowieso een I alone-aangelegenheid en ik hoop dat het een beautiful day wordt.

Bij veel nummers speelt ook iets wat ik moeilijk kan benoemen. Als ik een poging waag, dan is integratie het woord dat bij me opkomt, en anders de jeukuitdrukking: deze muziek zet me in mijn kracht. Dat is vaag, ik weet het, ik probeer het uit te leggen met twee voorbeelden:

  • Black Widow’s Eyes is niet bepaald een voor de hand liggende keuze uit het oeuvre van The Who, en ik heb geen flauw idee waar het over gaat. Maar door iets in Daltrey’s stem in dat nummer voel ik me weer 15, de leeftijd waarop ik Who-fan werd, en tegelijk ben ik ook nog steeds 50, en voel ik alle jaren daartussenin meeresoneren. Dat geeft een gevoel van verbondenheid met mijn historische zelf dat alleen muziek en dan heel in het bijzonder dit nummer kan bewerkstelligen.
    Als ik dat effect verder analyseer, heeft dat iets te maken met de balans tussen agressie en gevoeligheid in Daltrey’s stem. Op mijn 15e (1981) stond Daltrey tegelijkertijd in de hitparade met z’n gevoelige solo-nummer Without Your Love (me nu zelfs wat te zoetsappig) en met The Who’s agressievere You Better You Bet. Toen ik hoorde dat die twee nummers door dezelfde zanger gezonden werden, dacht ik: daar wil ik meer van horen. De rest is geschiedenis.
    De agressieve Daltrey is overigens in de playlist te horen in Who Are You en Free Me; de gevoelige in Tea & Theatre.
  • Zelfs als je Stromae’s geschiedenis niet kent, hoor je in Papaoutai het verdriet om de vader-waar-ben-je (vermoord in de Rwandese genocide). Maar dan komt er een beat waarbij ik bijna niet stil kan blijven zitten. Dit nummer beantwoordt als geen ander aan het ideaal dat Pete Townshend (ja, die weer, The Who is nou eenmaal voor mij de maat aller dingen in de muziek) ooit (lang geleden, bron onbekend) verwoordde:

Een rockplaat is een zwart plastic ding dat je koopt en afspeelt op je pick-up en dat je iets van een sociaal bewustzijn geeft en je na doet denken over de wereld, over het leven, en je vervolgens aan het dansen zet om dat allemaal te vergeten.

Grammofoonplaat

“Zwart plastic ding dat je afspeelt op je pick-up.”

Die krachtige, hoopvolle dynamiek in de nummers van de playlist is richting de Ironman belangrijk, die blijft er (voor mij) in zitten, al bouwt het wel gaandeweg af, en dat is bewust – misschien wil ik de harde, energiegevende muziek van meer aan het begin, misschien heb ik juist meer rust nodig, zoals aan het eind.

Waar ik me bewust van werd is dat ik ook muziek zeer waardeer die meer aansluit bij mijn melancholieke kant. En die past niet bij de Ironman. Beautiful Day kan, maar With Or Without You van U2 niet. En Mooie Dag ook niet, van Bløf – dat is namelijk een mooie dag – voor de dood. Om maar wat voorbeelden te geven van prachtnummers die niet geschikt zijn voor deze playlist.

Dat uitzoeken, dus wat wel en niet past, dat heb ik met plezier gedaan. Ik vind nu hooguit wat overgangen vreemd, maarja, dat krijg je in Spotify. Ik ben toch nog gehecht aan, nouja, niet meer de zwarte pastic dingen, maar wel de zilveren schijfjes!